Paproć w ogrodzie – zasady uprawy, gatunki

Paproć w ogrodzie – charakterystyka

W okresie swojej świetności paprocie liczyły prawdopodobnie milion gatunków. Obecnie rośnie ich 12 000 – przeważnie w wiecznie wilgotnych tropikach. W naszej części Europy występuje zaledwie 100 paproci. Wiele gatunków i odmian nadaje się doskonale do uprawy w ogrodzie. Najmniejsze gatunki dorastają do 10-30 cm wysokości i są idealne jako rośliny okrywowe pod krzewami iglastymi albo do zazielenienia ogródków skalnych. Wysokie paprocie osiągające 40-80 cm, a niektóre nawet do 2 m i nadają się do sadzenia pod drzewami oraz na rabatach.

Paprocie fascynują prostotą i gracją. Nie tworzą ani kolorowych kwiatów, ani kontrastowo przebarwionych liści. Szczególnego uroku dodają paprociom rozproszone promienie słońca, w ciekawy sposób ukazujące żyłkowanie, cieniowanie i pierzastą strukturę liści.

Duże paprocie z okazałymi rozetami prezentują się najlepiej w roli solitera. W grupach stanowią dekoracyjne tło dla innych roślin. Średnio wysokie gatunki paproci w doskonały sposób budują strukturę ogrodu – na przykład posadzone między bylinami. Niskie paprocie tworzą gęstą, cienistą okrywę. Zielona, subtelna prostota paproci znajduje w cienistych partiach ogrodu różnorodne zastosowanie.

O zaletach paproci możesz przeczytać w oddzielnym artykule: Rośliny, które oczyszczają powietrze – działają na smog! [WIDEO]

Jak i gdzie posadzić paproć?

Odpowiednie dla paproci stanowisko znajdzie się wszędzie poza miejscami w pełnym słońcu. Półcień albo pełne zacienienie dają ochronę przed poparzeniem liści i nadmiernym wysychaniem podłoża. Jasne powierzchnie pod drzewami i krzewami uchodzą za optymalne. Nie tylko chronią przed słońcem, ale też poprzez opad liści jesienią stworzą naturalny przyrost próchnicy. Jako rośliny leśne paprocie są przyzwyczajone do gleb próchnicznych i świeżych, spulchnionych domieszką materiały skalnego.

Paprocie w ogrodzie słońce i suszę znoszą w ramach wyjątku. Osłony przed wiatrem oczekują zwłaszcza paprocie zimozielone. Cierpią od wysuszających podmuchów w lodowatych temperaturach. Dobrze się czują te gatunki między murami, jako że kamienie zwiększają też wilgotność powietrza w otoczeniu. Chociaż kochają wilgoć i potrzebują jej stale, to zastoje wody zdecydowanie im szkodzą.

Ciężkie i mokre gleby trzeba wcześniej odwodnić i zmieszać z humusem. Lekko podwyższone miejsce dla paproci umożliwia odpływ nadmiaru wody. Na glebach lekkich i piaszczystych przyda się natomiast dodatek kompostu albo innego nawozu organicznego. Bez poprawy zdolności magazynowania wody gleby piaszczyste szybko prowadzą do nekrozy liści paproci.

Paprocie sadzi się zwykle wiosną albo jesienią. Przed posadzeniem podaje się do dołka trochę kompostu. Suchą bryłę korzeniową trzeba dobrze namoczyć w naczyniu z wodą. Odstępy między paprociami ustala się, biorąc pod uwagę ich wzrost i szerokość rozety. Niektóre gatunki paproci wytwarzają rozłogi i mogą utrudniać życie sąsiadom, inne zaś potrzebują dużo miejsca wokół siebie, aby w pełni zaprezentować swoje liście. Małe paprocie lubią rosnąć w szczelinach kamieni i murów. Jeżeli paprocie rozrosną się zbytnio w ogrodzie, można część z nich przenieść w inne miejsca. Odpowiednią porą do tego jest późna jesień albo wczesna wiosna.

Jak pielęgnować paprocie?

Nie bez podstaw mają te rośliny historię liczącą setki milionów lat. Jeśli stanowisko im odpowiada, pozostają mu wierne na zawsze. Większość paproci jest bardzo łatwa w uprawie. Jedynie latem trzeba dbać o odpowiednią wilgotność podłoża i podlewać według potrzeb. W suche lata muszą paprocie konkurować o wodę z silniejszymi drzewami i krzewami. Aby więc nie poschły, trzeba regularnie je podlewać.

Paprocie nie oczekują żadnego nawożenia. Wystarczą im produkty rozkładu opadłych jesienią liści. W przypadku piaszczystych gleb nie będzie jednak błędem podanie co roku odrobiny dojrzałego kompostu.

Popularne gatunki paproci

Te czarujące rośliny można dobrać do każdego ogrodu. Poniżej prezentujemy popularne gatunki paproci.

• Adiantum stopowate (Adiantum pedatum) – paproć o oryginalnych, pierzastych, jasnozielonych liściach, dorastająca do 60 cm wysokości. Lubi stanowisko cieniste i wilgotną próchniczną glebę.
• Adiantum powabne (Adiantum venustum) – niewielka paproć o wyjątkowo ozdobnym, delikatnym pokroju. Lubi stanowisko półcieniste ze stale wilgotną, próchniczną glebą. Tworzy kępy o kilkumetrowej średnicy.
• Podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant) – paproć zimozielona o pojedynczo pierzastych, matowozielonych liściach.
• Wietlica japońska (Dryopteris niponicum) – paproć o egzotycznym wyglądzie z metalicznie połyskującymi szaroczerwonawymi liśćmi.
• Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris) – bardzo efektowna paproć rodzimego pochodzenia o pierzastych liściach. Dorasta do wysokości 150 cm. lubi stanowiska półcieniste, toleruje też zacienione. Całkowicie mrozoodporna.
• Nerecznica czerwonozarodnikowa (Dryopteris erythrosora) – zimozielona paproć, młode liście są czerwonopomarańczowe, w pełni rozwoju – oliwkowozielone, a jesienią ponownie w ciepłym, pomarańczowym kolorze.

SPRAWDŹ TEŻ>> Najpopularniejsze paprocie do domu! Poradnik uprawy